Kes pertama varian Omicron (B.1.1.529) telah dilaporkan kepada Pertubuhan Kesihatan Sedunia (World Health Organisation – WHO) oleh Afrika Selatan pada 24 November 2021 daripada spesimen ujian yang telah diambil pada 9 November 2021. Varian Omicron yang mempunyai 32 mutasi pada protein spike ini telah tersebar dengan cepat di seluruh dunia. Justeru, pada 26 November 2021, WHO telah mengisytiharkan varian Omicron sebagai Variant of Concern (VOC) dan menggantikan varian Delta sebagai varian dominan.

Sehingga 20 Februari 2022, 169 negara telah melaporkan pengesanan sebanyak 1,571,345 kesvarian Omicron di media dan internet. Sementara itu, sebanyak 153 negara dengan 1,406,717 kes varian Omicron telah dilaporkan di laman sesawang Global Initiative on Sharing All Influenza Data (GISAID). Tiga (3) negara telah melepasi puncak gelombang varian Omicron iaitu United Kingdom (UK) dengan 498,510 kes, diikuti oleh USA 438,156 kes, dan Denmark 80,324 kes. Manakala negara-negara ASEAN pula menunjukkan peningkatan kes tetapi belum lagi mencapai puncak gelombang varian Omicron. Kes pertama varian Omicron di Malaysia telah dilaporkan pada 3 Disember 2021 [Minggu Epidemiologi (ME) 48/2021] melibatkan pengembara warga asing dari Afrika Selatan. Sejak itu, varian Omicron telah merebak dengan cepat di kalangan komuniti berbanding varian Delta. Rajah 2 menunjukkan bahawa kes-kes varian Omicron pada bulan Disember 2021 adalah dari Pintu Masuk Antarabangsa (PMA) sahaja, namun situasi tersebut berubah pada bulan Januari 2022 apabila kes penularan tempatan varian Omicron mula dilaporkan dengan melibatkan hampir semua negeri.

Bagi mengetahui sejauh mana penularan VOC dalam komuniti, sampel-sampel telah dikumpul secara rawak dari pesakit positif COVID-19 seluruh Malaysia untuk menjalani proses penjujukan genom virus COVID-19.

Rajah 3 menunjukkan data survelan genom SARS-CoV-2 sejak tahun 2020 manakala hasil keputusan untuk enam (6) bulan yang lalu iaitu dari Ogos 2021 hingga Januari 2022 dalam Rajah 4 menunjukkan varian Omicron telah merangkumi 80% daripada semua hasil penjujukan genom di Malaysia.

Malaysia mula menunjukkan lonjakan kes COVID-19 pada ME 6/2022 dengan 115,032 kes (peningkatan sebanyak 167%) berbanding 43,062 kes pada ME 5/2022. Peningkatan kes ini juga dapat dilihat di beberapa negara ASEAN yang lain iaitu Singapura, Thailand, Indonesia, dan Filipina. Sehingga 19 Februari 2022, Malaysia telah melaporkan sebanyak 950 kes varian Omicron dengan 764 kes adalah jangkitan dari luar negara manakala 186 kes adalah jangkitan tempatan. Kes-kes varian Omicron ini telah dilaporkan oleh beberapa institusi iaitu:

• Institute for Medical Research (IMR), Kementerian Kesihatan Malaysia;
• Institute of Health and Community Medicine, Universiti Malaysia Sarawak (IHCM-UNIMAS);
• Malaysia Genome & Vaccine Institute (MGVI);
• Tropical Infectious Diseases Research & Education Centre, Universiti Malaya (TIDREC, UM);
• UKM Medical Molecular Biology Institute (UMBI-UKM);
• Integrative Pharmacogenomics Institute, Universiti Teknologi MARA(iPROMISE, UiTM);
• Hospital PengajarUniversiti Putra Malaysia (HP-UPM);
• Hospital Universiti Sains Malaysia (USM);
• Universiti Malaysia Sabah (UMS); dan
• Universiti Islam Antarabangsa Malaysia – Kuantan.

Walaupun varian Omicron ini menyebabkan gejala dan komplikasi yang lebih ringan berbanding varian-varian yang lain, beberapa langkah yang komprehensif perlu dilaksanakan bagi melandaikan lengkuk COVID-19 ini. Antara langkah-langkah yang perlu dijalankan adalah:

1. Memperkasakan komuniti dalam mengawal dan mencegah penyakit COVID-19 dengan mempertingkatkan amalan kendiri dan penjagaan SOP.
2. Mengoptimakan perkhidmatan COVID-19 Assessment Centre (CAC) di seluruh negara untuk rawatan pesakit COVID-19 bagi kategori 1 dan 2a dengan meningkatkan kapasiti virtual CAC.
3. Kesiapsiagaan perkhidmatan hospital dalam rawatan pesakit kategori 2b ke atas.
4. Meningkatkan liputan vaksin COVID-19 dengan:
5. Meningkatkan liputan dos penggalak vaksin COVID-19 dalam kalangan dewasa; dan
6. Meningkatkan liputan COVID-19 vaksin dalam kalangan kanak-kanak 5-11 tahun.

Rujuk : KPKESIHATAN.COM